Geschiedenis van Katendrecht
Van Zeemanskwartier, hoerenbuurt en Chinatown tot ‘De Kaap’. Je kan wel zeggen dat Katendrecht roemruchte geschiedenis heeft. De afgelopen jaren is dit stukkie Rotterdam uitgegroeid tot een van de hipste en veiligste wijken van Rotterdam. De rauwe randjes en het ruige verleden zijn daarbij niet verborgen. Tuurlijk niet! Ze vormen juist de kracht van de wijk. En dat mag je, nee: dat móet je, laten zien.
Idyllisch groen dorp
Je kan het nu bijna niet meer voorstellen, maar het is toch echt zo. In de 19e eeuw was Katendrecht een idyllisch groen en welvarend polderdorp. Een geliefd oord voor vooraanstaande families die de stad Rotterdam wilden ontvluchten vanwege de stank en drukte. Ze verbleven er in de zomermaanden en bouwden er hun prachtige buitenverblijven. Tegelijkertijd groeide de Rotterdamse haven. En dus werd het dorp in 1895 ingelijfd door de gemeente Rotterdam. In datzelfde jaar werd begonnen met het graven van de Maashaven en Rijnhaven. Veel huizen, boerderijen, enkele buitenplaatsen en de kerk op de Katendrecht ontkwamen niet aan de sloopkogel. Er bleef weinig meer over van het mooie landelijke dorp. Katendrecht was alleen nog een schiereiland tussen twee havens: De Kaap.
Eerste Chinatown van Europa
Op Katendrecht woonden daarna vooral nog havenarbeiders, met name Chinezen die tijdens een grote zeeliedenstaking als ‘stakingbreker’ uit Engeland overkwamen. Met het groeiende aantal hardwerkende en goedkope Chinese arbeidskrachten, groeide ook het aantal wasserijen, opiumkitten, pensions, speel- en eethuizen op Katendrecht. Het eerste Chinese eethuis 'Cheung Kwok Low' werd in 1920 in Rotterdam geopend in Katendrecht. Zo ontstond de eerste Chinatown van Europa. En ja, zeelieden, havenarbeiders, danshuizen en cafés – dat trok prostituees. Al helemaal omdat het een bordeelverbod dat in 1911 werd ingevoerd niet gold op De Kaap. Nadat het centrum van Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog werd verwoest door het bombardement, werd Katendrecht dé uitgaansplek van Rotterdam. Ook veel onderduikers vonden hier een plek, omdat Duitse soldaten vanwege het gevaar op geslachtsziekten het schiereiland niet op mochten. Toen de Duitsers aan het einde van de oorlog de kades en haveninstallaties opbliezen, werden bijna 1.500 woningen op Katendrecht onbewoonbaar.
Stadsvernieuwing
Begin jaren zeventig had Katendrecht een slechte naam. Het stond vooral bekend als Chinatown en hoerenbuurt. Niet gek, met meer dan honderd bordelen. Toen in 1974 de stadsvernieuwing in Rotterdam startte, volgde deze – mede onder druk van de bewoners – ook op Katendrecht. De afgelopen decennia heeft de wijk zich ontwikkeld tot hippe en zelfs een van de meest veilige wijken van Rotterdam. Er is een groene kade aangelegd met een wandelpromenade, een aanlegplaats voor de watertaxi, er zijn winkels en een enorme diversiteit aan goede horeca. Het ss Rotterdam is een publiekstrekker op de kop van Katendrecht en de nieuwe Rijnhavenbrug verbindt het Katendrecht met de populaire Wilhelminapier. En die slechte naam? Daar is niks meer van over.
Knipoog naar het verleden
Van havengebied en hoerenbuurt naar een plek waar je lekker kunt wonen, werken of gewoon relaxen. De afgelopen jaren is er veel veranderd op Katendrecht. Het rauwe imago van De Kaap blijft voor altijd verbonden aan de wijk, maar op een manier waarop de ‘Kapenezen’ – de ‘inheemse’ bewoners van Katendrecht – trots zijn. De Rijnhavenbrug heet in de volksmond niet voor niets De Hoerenloper, een heerlijke, typisch Rotterdamse knipoog naar het rosse verleden van de wijk. Ook de nieuwbouw van De Bund maakt die knipoog. De karakteristieke havenarchitectuur wordt teruggebracht. En de naam verwijst naar Shanghai, zusterstad van Rotterdam, en de plek waar veel Chinese havenarbeiders vandaan kwamen. Daar is ‘De Bund’ een 1,5 kilometer lange oeverpromenade tussen de Huangpu-rivier en de Zhongshan Road. Zo is de cirkel mooi rond.